Het ACA GWG nam op 29 maart jl. deel aan het Aanbestedingscongres. 3 instituten het Aanbestedingscentrum Techniek Nederland, Aanbestedingsinstituut Bouw & Infra en ons eigen Adviescentrum Aanbestedingen ‘Grond, Wegen en Groen’ stonden stil bij trends rondom social return om deze (nog) beter te laten renderen.

Waar liggen de verbeterpunten, wat zijn de contouren van sociaal opdrachtgeverschap en sociaal ondernemen in de toekomst (en wat kunnen we doen om de maatschappij nog inclusiever te maken) passeerden in Breukelen de revue.

“Laten we vooropstellen dat social return een blijvertje is”, zegt Jos van Alphen  van het Aanbestedingsinstituut Bouw & Infra. “Het is een nieuwe manier van leven. We hebben het niet in gang gezet om de economische crisis in 2009. Dat kaartenbakken nu leeg zijn wil niet zeggen dat we op onze lauweren kunnen rusten. Er is een continue stimulans nodig om ieder mens een plek te geven. Iedereen moet zijn of haar plek krijgen en dat besef groeit in toenemende mate in opdrachtgevend Nederland bij de aanbestedende diensten. Daarom bespeuren we een positieve trend naar steeds meer social returnbepalingen. Tegelijkertijd zien we ook een trend naar verbreding van de mogelijkheden die bedrijven rondom social return kunnen inzetten. Het gaat niet alleen om het plaatsen van de ‘poppetjes’: het gaat er ook om dat zoveel mensen een kans krijgen en dat goede ideeën verwezenlijkt kunnen worden.”

Krediet sparen in Gelderland en Overijssel

Een goed voorbeeld is de samenwerking tussen de provincies Gelderland en Overijssel. “Alle lagere overheden in deze regio’s voeren een uniforme regeling uit die is gericht op community benefit. Als je bijvoorbeeld in Zwolle een project hebt en je neemt werk in Enschede aan, kun je die social return in Zwolle uitvoeren en zal ‘Enschede’ daar niet moeilijk over doen. Door uniformering ontstaat er ruimte voor eigen initiatieven én wordt het mogelijk nuttige dingen uit te voeren. Zo kun je ‘krediet sparen’ voor projecten waar het mogelijk iets moeizamer verloopt. De slagkracht en impact voor opdrachtgever en -nemer is op deze manier aanzienlijk gegroeid.”

Doelmatig in plaats van binnen de lijntjes lopen

In Van Alphens woorden klinkt ook meteen een call to action: “In provincies als Gelderland en Overijssel maar ook Friesland worden werkgebieden vergroot en krijgt social return door deze samenwerkingen een grote(re) kans van slagen. Stop daarom met die lappendeken van regelingen. Juridisch zal het best een uitdaging zijn: je zou kunnen zeggen dat social returnverplichtingen op de plek moeten worden uitgevoerd waar werk wordt aangenomen. Maar we zien liever een doelmatige besteding dan zoveel mogelijk binnen de lijntjes te lopen. Als het drie keer zo effectief kan om het net even anders te doen, is dat toch een no-brainer? Vanuit juridisch oogpunt realiseren we ons dat we de randjes opzoeken, maar het gaat vaak ook om zo goed mogelijk sociale doelstellingen te bedienen. Dat mogen we nooit uit het oog verliezen. Meer vanuit de mens denken: dan kunnen we nog meer bereiken.”

Plaats kandidaten met potentie in een pool

Vanuit het perspectief van de bouwsector is ‘een inclusieve bouwplaats’ nog ver weg, maar zeker niet onmogelijk. “Daar zal tijd overheen gaan. choonmaakwerkzaamheden of gazons maaien heb je snel onder de knie, maar bij de bouw van bijvoorbeeld een schoolgebouw lopen veel specialisten door elkaar. Daarnaast spelen op bouwplaatsen veiligheidsaspecten. Een probate oplossing is het plaatsen van kandidaten met potentie in een pool zoals gemeente Rotterdam dat doet. Zij kunnen dan op meerdere projecten worden ingezet en zodoende de relevante werkervaring opdoen.”